دسکتاپ گنوم Gnome لینوکس

اگر به لینوکس علاقه‌مند باشید، حتماً تاکنون با عبارت گنوم (GNOME) مواجه شده‌اید. همه حروف آن بزرگ نوشته می‌شوند و همین نکته نشان می‌دهد که در مورد موضوع مهمی صحبت می‌کنیم. این حروف در ابتدا اختصاری برای عبارت «GNU Network Object Model Environment» یعنی محیط مدل شیء شبکه GNU محسوب می‌شدند.

این‌ها اطلاعاتی هستند که هرگز نیاز نیست در موردشان بدانید. آنچه اکنون حائز اهمیت است، این است که گنوم یکی از رایج‌ترین رابط‌های موجود برای آن دسته از رایانه‌های دسکتاپ است که از سیستم‌عامل متن‌باز استفاده می‌کنند. در ادامه معنی این عبارت را توضیح می‌دهیم.

محیط دسکتاپ گنوم رایج در میان کاربران لینوکس، متن باز، ساده و در عین حال قدرتمند و آسان برای استفاده است و از پایه بگونه ای طراحی شده است تا به کاربران یک تجربه ی محاسباتی فوق العاده و هیجان انگیز ارايه دهد.

از ویژگی های دسکتاپ گنوم سادگی در عمکرد , محیط کاربرپسند , سرعت بالا و سبک بودن این دسکتاپه.

به دلیل رفتن دستگاه ها به سمت صفحه نمایش های لمسی دسکتاپ گنوم نسخه ی ۳ خودش رو سازگار با این صفحه نمایش ها عرضه کرد که کمی از محبوبیت اون رو کاست .

یکی از عوامل محبوبیت دسکتاپ گنوم رو میشه استفاده ی سیستم عامل اوبونتو از این دسکتاپ دونست.

اما دسکتاپ گنوم همچنان یکی از محبوبترین دسکتاپ هاست و هر روز بر امکانات و زیبایی اون اضافه میشود

تاریخچه گنوم

گنوم اولین بار در اواخر دهه 90 میلادی معرفی شد. در این زمان میگوئل دلاکزا (Miguel de Icaza) و فدریکو منا (Federico Mena) نخستین محیط دسکتاپ نرم‌افزاری و برنامه‌های همراه آن را ایجاد کردند. این پروژه نرم‌افزاری رایگان به عنوان جایگزینی برای محیط دسکتاپ K آغاز به کار کرد که در آن هنگام مبتنی بر کیت ابزار ویجت QT بود که نرم‌افزاری پولی به حساب می‌آمد. گنوم در عوض بر روی کیت ابزار +GTK استوار بود.

گنوم

QT در سال 1999 از پروانه رایگان استفاده کرد؛ اما گنوم قبلاً موقعیت خود را تثبیت کرده بود. این محیط دسکتاپ به گزینه اصلی توزیع‌های عمده‌ای مانند فدورا و اوبونتو تبدیل شد

گنوم 2

بخشی از اشتیاق به این محیط دسکتاپ، ناشی از سادگی نسبی پروژه است. از نسخه 2.0 به بعد راهنمایی‌های رابط انسانی این نرم‌افزار از اصول مناسبی برای راهنمایی بهره‌مند شده‌اند. این اصول الزام می‌کنند که همه برنامه‌های گنوم رابط کاربری مشترکی داشته باشند که بر روی سهولت استفاده متمرکز شده است.

این مسئله در تقابل با اکثر برنامه‌های سنتی دیگر لینوکسی قرار می‌گیرد که غالباً در آن‌ها ویژگی‌های زیادی تا حد امکان فشرده شده‌اند. این رویکرد منجر به دشواری یادگیری نرم‌افزار شده و در غالب موارد افرادی که نخستین بار با یک برنامه مواجه می‌شوند را دچار دل‌زدگی می‌کند. راهنمایی‌های گنوم منجر به این شد که لینوکس برای افراد مبتدی به محیطی دل‌پذیرتر تبدیل شود. بدین ترتیب از جنبه‌های مختلف، استفاده از لینوکس آسان‌تر از ویندوز است.

گنوم 3

گنوم 3.0 در سال 2011 عرضه شد و تغییرات دیداری بسیار زیادی در آن ایجاد شده بود. نوار وظایف سنتی به همراه دکمه‌های کوچک کردن و بزرگ کردن پنجره‌ها حذف شده بود. در این نسخه یک پنجره مرور جداگانه مسئول مدیریت اغلب برنامه‌ها و پنجره‌ها بود. این وضعیت شبیه هیچ یک از محیط‌های دسکتاپ قبل از خود نبود.

گنوم چگونه عمل می‌کند؟

دسکتاپ گنوم

یک پنل در بخش فوقانی صفحه قرار دارد که شامل دکمه‌های فعالیت‌ها (Activities)، نام برنامه کنونی، زمان و نشانگرهای وضعیت است. با انتخاب Activities پنجره مرور فعالیت‌ها باز می‌شود. این پنجره رابط اصلی برای باز کردن و سوئیچ بین برنامه‌های مختلف است. در این بخش یک پنل در سمت چپ مشاهده می‌شود، پنجره‌های باز در میانه قرار دارند و محیط کاری نیز در سمت راست است.

یک نوار جستجو در بخش فوقانی پنجره فعالیت‌ها دیده می‌شود. در این نوار می‌توانید به دنبال برنامه‌ها، فایل‌ها، تنظیمات، زمان و یا پاسخ مسائل ریاضی بگردید. از آنجا که دکمه میانبر این پنجره Super (دکمه ویندوز) است، می‌توانید برنامه‌ها و فایل‌ها را به سادگی با فشردن دکمه Super، نوشتن چند حرف و فشردن اینتر باز کنید.

برنامه‌ها در گنوم 3 فاقد نوار عنوان هستند. بدین ترتیب فضا برای دکمه‌ها و گزینه‌های دیگر ذخیره شده است. یک دکمه منفرد X در گوشه سمت راست و بالای هر پنجره برای بستن آن پیش‌بینی شده است. برای بیشینه کردن اندازه یک پنجره کافی است آن را به سمت بالای صفحه بکشید. با راست کلیک کردن می‌توانید پنجره را به حالت کمینه (minimize) ببرید؛ اما رابط کاربری شما را تشویق می‌کند که پنجره‌های اضافی را به محیط‌های کاری مخصوصشان انتقال دهید.

گنوم کاملاً قابل سفارشی‌سازی است؛ هر چند این نکته در اولین مواجهه چندان به چشم نمی‌آید. شما می‌توانید بسیاری از جنبه‌های این رابط کاربری را با مراجعه به آدرس extensions.gnome.org تغییر دهید. همچنین می‌توانید افزونه‌ها را مدیریت کنید، فونت‌ها را تغییر دهید و با دانلود ابزار دست‌کاری گنوم، تغییرات بسیار بیشتری در این محیط دسکتاپ ایجاد نمایید.

برخی از ویژگی های Gnome-3 :

استفاده از Metacity به عنوان مدیر پنجره پیش فرض
استفاده از Nautilus به عنوان مدیر فایل پیش فرض
پشتیبانی از اطلاعیه های دسکتاپ با استفاده از یک سیستم پیام رسانی مناسب
قابلیت روشن / خاموش کردن اعلان های دسکتاپ و بسیاری از ویژگی های دیگر

معایب گنوم

گنوم پر از انیمیشن است. هر زمان که وارد پنجره مرور فعالیت‌ها می‌شوید، پنجره‌های باز در صفحه جابجا می‌شوند تا بتوانید همه آن‌ها را ببینید. این مسئله برای برخی کاربران گیج‌کننده است. برخی دیگر نیز از این که این همه انیمیشن باعث کند شدن رایانه‌شان می‌شود، ناراضی هستند. آن‌ها ترجیح می‌دهند منابع سیستمشان صرف برنامه‌های پردازشی شود و نه جلوه‌های زیبای بصری.

یکی دیگر از مشکلات گنوم این است که طراحی منحصربه‌فرد آن به طور کامل با برنامه‌هایی که مبتنی بر گنوم 3 نیستند هماهنگی ندارد. نرم‌افزار گنوم 2 و برنامه‌های غیر GTK همچنان با همان نوار عنوان (titlebar) سنتی باز می‌شوند و فاقد گزینه‌های ارائه شده در پنل فوقانی هستند. این امر منجر به تجربه نامناسبی در زمان استفاده از برنامه‌ها می‌شود، چون برای برخی برنامه‌ها گزینه‌ها در پنل فوقانی قرار دارد و برای برخی دیگر در نوار منوها.

رابط کاربری گنوم مدرن با اختلاف زیادی نسبت به محیط‌های دسکتاپ دیگر، از پارادایم سنتی فاصله گرفته است. برای برخی افراد چنین تغییری بیش از حد نرمال تلقی می‌شود.

چرا باید از گنوم استفاده کنیم؟

گنوم یک محیط دسکتاپ ایده‌آل برای افراد مبتدی است. این محیط دسکتاپ منحصربه‌فرد است و اگر تاکنون با محیط‌های دیگری آشنا نشده باشید، خیلی زود به رویه‌های آن عادت می‌کنید. همه برنامه‌ها نام‌های سرراستی دارند. مثلاً برنامه Files به برای مدیریت فایل‌ها می‌پردازد و Music نیز برای پخش موسیقی استفاده می‌شود.

کاربران گنوم از مجموعه نرم‌افزاری بزرگی بهره‌مند هستند. کاربران می‌توانند کارهای اصلی مانند مرورگر وب، مدیریت فایل، گوش دادن به موسیقی و دست‌کاری تصاویر را تنها با استفاده از برنامه‌های خود گنوم انجام دهند. بدین ترتیب برنامه‌های اضافی مورد نیاز برای نصب روی سیستم کاهش می‌یابد. از آنجا که اغلب این برنامه‌ها رابط کاربری مشابهی دارند، وقتی روش استفاده از یکی را بیاموزید، موارد دیگر را نیز به راحتی می‌توانید مورد استفاده قرار دهید.

گنوم برای آن دسته از کاربران لینوکس که یک رابط کاربری مدرن و قابل سفارشی‌سازی بدون هر گونه پیچیدگی می‌خواهند نیز گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.